Çok değerli Kentmaraş üyesi Kahramanmaraşlılar;
Belki farkındasınızdır şu anda Kahramanmaraş'ın geleceği ile ilgili çok çok önemli bir süreçten geçmekteyiz. Bu süreç, Türkiye deki bir ilden oran bazında en çok oyu alan Ak Parti tarafından, ilimizi, yeni olağanüstü teşviklerin verildiği iller kapsamına almayarak başlatılmıştır.
Attıkları bir çok olumlu adım olduğu şüphesiz. Ancak komşu illerimizden bazıları gibi ticareti sınır kaçakçılığından değil, hortumlayarak değil, tırnakları ile kaza kaza Türk sanayiinde bir yerlere gelen Kahramanmaraş'a yapılan bu haksızlığın giderilmesi için herkese iş düşmektedir. Bu haksızlığı tersine çeviremez isek diğer illerin çok daha ucuza üreteceği özellikle tekstil ürünleri karşısında komşumuz, biz, patronumuz, kısaca tüm Kahramanmaraşlılar bu durumdan olağan üstü etkileneceklerdir.

Neden Malatya kapsam içinde,neden Adıyaman kapsam içinde de biz değiliz?
Kapsam altına alınan 36 ilin yapısı çok dengesiz ve mutlaka Kahramanmaraş'ı da içine alan bir şekilde düzeltilmesi gerekmektedir. Bu haksızlığın giderilmesi için Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi odasında bu Cumartesi (6 Mart 2004) olağanüstü bir toplantı yapılacağını Kentmaraş ekibi olarak öğrenmiş bulunuyoruz.
KMTSO başkanı Sn. Mehmet Balduk'a desteklerimiz için info@kmtso.org.tr
Yanlıştan dönmesi için Sn. Recep Tayyip Erdoğan'a halkilis@basbakanlik.gov.tr
e-maillerimizi yoğun bir şekilde gönderelim. Gönderelim ki bizlerinde çorbada azda olsa bir tuzu bulunsun. Herkesin bir iki cümlede olsa kendi orjinal mesajını yazması çok daha anlamlı olacağı için matbu bir metin koymuyoruz.

Aylar, yıllar sonra işleyen fabrikaları, burada istihdam edilen onbinlerce insanı hatırlayıp, hüzünlenerek "KEŞKE BİRŞEYLER YAPABİLSEYDİK" demek istemiyorsak, kentimize sahip çıkalım.  Her birimizin göndereceği bir tek e-mail, Kahramanmaraşlının konuya gösterdiği hassasiyeti ortaya koyacaktır.
 
YENİ TEŞVİK YASASI’NIN KAHRAMANMARAŞ’A ETKİLERİ
Mehmet BALDUK
Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi Hasıla miktarı 1500 ABD Dolarının altındaki illerde, vergi ve sigorta primi teşvikleri uygulamak, enerji desteği sağlamak ve yatırımlara bedelsiz arsa ve arazi temin etmek suretiyle yatırımları ve istihdam imkanlarını artırmak amacıyla çıkarılan 5084 Sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, Kahramanmaraş ekonomisine büyük bir darbe vuracaktır.

Kahramanmaraş 2003 yılında aldığı 77 adet yatırım teşvik belgesi ile Türkiye’de ilk sıralarda yer almaktadır. Bu belgeler kapsamında toplam 1 katrilyon 148 trilyon TL yatırım öngörülmüştür. Ancak, bu yatırımlar realize olmaya başlamışken 5084 Sayılı Yasa’nın etkisiyle yatırımlar durmuştur. Esas itibariyle, bir yandan dampingli haksız tekstil ithalatı, diğer yandan Çin tehdidine rağmen bütün gücü ve inancıyla yatırım yapan, istihdam yaratmaya çalışan, ülkeye ihracat yoluyla döviz kazandırmayı amaç edinen Kahramanmaraşlı sanayici ve dolayısıyla Kahramanmaraş halkı için 5084 Sayılı Yasa kapsamı dışında kalmak cezaların en büyüğü olmuştur. Bununla birlikte, Dahilde İşleme Rejimi kapsamında, hiçbir vergi ödenmeden ithal edilen tekstil ürünleri yurtiçinde KDV pazarlığı yapılarak, kayıt dışı yoldan satılmakta ve haksız rekabet oluşmaktadır.

Bu sorunlara ilave olarak şimdi de Kahramanmaraş’ın 5084 Sayılı Yasa kapsamına alınmaması, yatırımları durdururken, mevcut işletmeleri de rekabet edemez duruma düşürecek ve önümüzdeki birkaç ay içerisinde sanayi tesislerinin yüzde 30-40’ı kapanacaktır. Bu da kısa vadede en az 10 bin işçinin, aileleri birlikte 40 bin insanımızın bir anda işsiz kalması anlamına gelmektedir. Daha şimdiden, iplik sektöründe 66 fabrikanın 9’u, dokuma kumaş sektöründe 23 fabrikanın 6’sı, örme kumaş sektöründe 48 fabrikanın 4’ü, çelik mutfak eşyaları sektöründe 29 fabrikanın 14’ü kapanmıştır.
 
Ayrıca, Kişi Başına GSYİH’sı 1.584 ABD Doları olan Kahramanmaraş’ın gelirinin önemli bir kısmı şehrin enerji üretim tesislerinin yüksek kapasitesinden kaynaklanmaktadır. Bugün, toplam enerji üretiminde yüzde 6’lık bir paya sahip olan Kahramanmaraş’ta, Afşin-Elbistan Termik Santrali, Sır Barajı HES ve Menzelet HES enerji üretimi sayesinde, kişi başına milli gelir düzeyi yüksek görünmektedir. Ülke ekonomisine ciddi katkısı olan ancak İl ekonomisine önemli bir katkısı bulunmayan enerji üretiminin toplam şehir GSYİH’sındaki payını düştüğümüzde gerçek kişi başına milli gelir düzeyi ortaya çıkmaktadır. Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından en son açıklanan 2001 yılı verilerine göre, enerji sektörünün payını çıkardığınızda, Kahramanmaraş’ın Kişi Başına GSYİH’sı 1.338 ABD Dolarıdır.
 
Diğer taraftan, Kahramanmaraş’ın nüfusu 1997 sayımında 1 milyon 25 bin iken 2000 sayımında 1 milyon 9 bin olmuştur. Nüfus sayımında Belediye’nin sayım yanlışlarından dolayı ilgili kuruluş ve bağlı olduğu Bakanlık tepki olarak 100 binden fazla nüfusu kayda almamıştır. Oysaki il nüfusu, sanayileşme ile birlikte kentin göç almasından dolayı artış kaydetmiştir. İl nüfusu, Türkiye nüfus artış hızına göre hesaplandığında, Kişi Başına GSYİH’nın 1.444 ABD Doları olduğu anlaşılmaktadır. Her durumda ilin kişi başına geliri 1.500 Doların altında çıkmaktadır.

Görüldüğü üzere Kahramanmaraş ekonomisi, 5084 Sayılı Yasa’nın dışında kalması, Çin tehdidi, Uzakdoğu ve Türk Cumhuriyetlerinden yapılan dampingli ithalat, DİR kapsamında ithal edilen ve kayıt dışı yolla yurtiçine satılan tekstil ürünlerinin etkisiyle büyük bir darbe almaktadır. Uzakdoğu’dan gelen ucuz mallara ilaveten 5084 sayılı Yasa kapsamındaki illerde yeni kurulacak olan veya mevcut işletmelerin ucuz enerji ve işçilik avantajını kullanarak piyasaya düşük fiyatta ürün sunmasıyla Kahramanmaraş sanayii tamamen çıkmaza girecektir. Yatırımlar ve üretim duracak, teknoloji yenileme gerçekleşmeyecek ve rekabet gücü azalacak, işletmeler kapanacak ve sonuçta işsizler ordusu oluşacaktır. 2003 yılı verilerinin tersine, 2004 yılında Kahramanmaraş’ın bütün olumlu göstergeleri olumsuza çevrilecektir.

5084 Sayılı Yasa kısmi sanayileşmiş kentlere zarar vermesinin yanı sıra en çok Kahramanmaraş’ı olumsuz etkileyecektir. Bursa, Eskişehir, Gaziantep, Denizli, Konya, Kayseri gibi sanayileşmesini gerçekleştirmiş olan kentler, ürün çeşitliliği ve dış pazarlarda iyi bir pazar payına sahip olmaları sebebiyle çok fazla etkilenmeyecektir. Yasa kapsamındaki iller arasında, yatırımlar Batıda Düzce, Afyon, Uşak, Orta Anadolu’da Aksaray, Çankırı, Kırşehir, Amasya, Tokat, Karadeniz’de Ordu, Giresun, Gümüşhane, Akdeniz’de Osmaniye gibi illerde yapılacaktır. Kalkınması en çok istenen ve geliri 800 doların dahi altında olan Bingöl, Bitlis, Şırnak, Muş, Ağrı gibi iller yine yatırım alamayacaktır. Doğu’da yatırım yapılacak Şanlıurfa, Adıyaman, Diyarbakır, Malatya gibi illerde ise tek yatırım alanı tekstil sektörü olacaktır. Bu iller, iplikte en büyük girdi olan enerjide yüzde 40-50 indirimle toplam maliyetlerde yüzde 25’lik bir avantaj sağlayacak, dolayısıyla yüzde 10 fiyatları indirdiklerinde, yüzde 5 kar marjı ile çalışan Kahramanmaraş’taki tekstil sektörüne büyük bir darbe vurulacaktır. Dolayısıyla Yasa’dan en fazla etkilenen il Kahramanmaraş olacaktır.

Görüldüğü üzere, bu haliyle Yasa amaçları doğrultusunda etkinlik kazanmayacak, buna ilaveten kısmi sanayileşmiş olan illeri olumsuz etkilerken, özellikle de Kahramanmaraş’ı büyük bir çıkmaza girdirecektir.

Devletine ve ülkesine son derece bağlı Kahramanmaraş’ın bu şekilde cezalandırılması sanayileşmeye çalışan diğer illere de kötü örnek olacaktır.

Mehmet BALDUK
Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı